Già

41. I. Già (S.v,216)

1) Như vầy tôi nghe.

Một thời Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại Pubbàràma, trong lâu đài của mẹ Migàra.

2) Lúc bấy giờ, Thế Tôn, vào buổi chiều, từ chỗ độc cư đứng dậy, ngồi sưởi ấm lưng trong ánh nắng phương Tây.

3) Rồi Tôn giả Ananda đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn, với tay xoa bóp chân tay cho Thế Tôn, thưa rằng:

-- Thật kinh hoàng thay, bạch Thế Tôn! Thật kỳ dị thay, bạch Thế Tôn! Bạch Thế Tôn, màu da Thế Tôn nay không còn thanh tịnh, trong sáng, tay chân rã rời (sithilàni), nhăn nheo, thân được thấy còm về phía trước, và các căn đang bị đổi khác, nhãn căn, nhĩ căn, tỷ căn, thiệt căn, thân căn.

4) -- Sự thể là vậy, này Ananda, tánh già nằm trong tuổi trẻ; tánh bệnh ở trong sức khỏe; tánh chết ở trong sự sống. Như vậy, màu da không còn thanh tịnh, trong sáng, tay chân rã rời, nhăn nheo, thân còm về phía trước, và các căn đang bị đổi khác, nhãn căn, nhĩ căn, tỷ căn, thiệt căn, thân căn.

5) Thế Tôn thuyết như vậy. Thiện Thệ nói như vậy xong, bậc Ðạo Sư lại nói thêm:

-- Bất hạnh thay tuổi già! Ðáng sợ thay cuộc sống! Tuổi già làm phai nhạt sắc diện của màu da. Hình bóng trước khả ý, nay già đã phá tan! Ai sống được trăm tuổi, cuối cùng cũng phải chết, không bỏ sót ai, tất cả bị phá sập.

https://www.budsas.org/uni/u-kinh-tuongungbo/tu5-48b.htm

Chánh kiến

Ba Tùy Quán

Này các Tỷ-kheo, hãy sống tuỳ quán bất tịnh trên thân, hãy khéo an trú niệm hơi thở vô hơi thở ra, đặt niệm trước mặt, hướng về nội tâm; hãy sống tùy quán vô thường trong tất cả các hành.

Này các Tỷ-kheo, khi sống tùy quán bất tịnh trên thân tham tùy miên đối với tịnh giới được đoạn trừ; 

khi khéo an trú niệm hơi thở vô hơi thở ra, đặt niệm trước mặt, hướng về nội tâm, thời các tâm hướng ngoại, dự phần vào tổn hại không có; 

khi sống tùy quán vô thường trong tất cả hành, thời vô minh trừ diệt, minh được khởi lên.

Quán bất tịnh trên thân,
Niệm thở vô thở ra,
Tịnh chỉ tất cả hành,
Thường nhiệt tâm, chánh kiến,
Vị Tỷ-kheo như vậy,
Ðã thấy rất chơn chánh,
Từ đấy ở nơi đây,
Vị ấy được giải thoát,
Thắng trí được thành tựu,
Lắng dịu thật an tịnh,
Vị ẩn sĩ như vậy,
Chắc vượt khỏi ách nạn.

Tiểu Bộ Tập 1 - Kinh Phật Thuyết Như Vậy - Chương Ba Pháp - Khuddhaka Nikaya Hòa thượng Thích Minh Châu dịch Việt

Three Main Focuses This was said by the Blessed One, said by the Arahant, so I have heard: "Remain focused, monks, on the foulness of the body. Have mindfulness of in-&-out breathing well established to the fore within you. Remain focused on the inconstancy of all fabrications. For one who remains focused on the foulness of the body, the latent tendency to passion for the property of beauty is abandoned. For one who has mindfulness of in-&-out breathing well established to the fore within oneself, annoying external thoughts & inclinations don't exist. For one who remains focused on the inconstancy of all fabrications, ignorance is abandoned, clear knowing arises." Focusing on foulness in the body, mindful of in & out breathing, seeing the stilling of all fabrications -- ardent always: he is a monk who's seen rightly. From that he is there set free. A master of direct knowing, at peace, he is a sage gone beyond bonds. (English translation by Bhikkhu Thanissaro) Nguồn: budsas.net/uni/index.htm

Người Bệnh

1. Một thời, Thế Tôn trú ở Vesàlì, tạo Ðại Lâm, giảng đường có nóc nhọn. Rồi Thế Tôn vào buổi chiều, từ Thiền tịnh đứng dậy, đi đến hành lang người bệnh. Thế Tôn thấy một Tỷ-kheo ốm yếu bệnh hoạn, thấy vậy ngồi xuống trên chỗ đã soạn sẵn. Sau khi ngồi, Thế Tôn bảo các Tỷ-kheo:

- Này các Tỷ-kheo, nếu năm pháp này không rời bỏ một kẻ ốm yếu bệnh hoạn, thời người ấy được chờ đợi như sau: Không bao lâu, do đoạn diệt các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, với thắng trí sẽ chứng ngộ, chứng đạt và an trú vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát. Thế nào là năm?

2. Ở đây, này các Tỷ-kheo, vị Tỷ-kheo sống quán bất tịnh trên thân, với tưởng ghê tởm đối với các món ăn, với tưởng không thích thú đối với tất cả thế giới, quán vô thường trong tất cả hành, và nội tâm khéo an trú trong tưởng về chết.

- Này các Tỷ-kheo, nếu năm pháp này không rời bỏ một kẻ ốm yếu bệnh hoạn, thời người ấy được chờ đợi như sau: Không bao lâu, do đoạn diệt các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, với thắng trí sẽ chứng ngộ, chứng đạt và an trú vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát.

http://budsas.net/uni/u-kinh-tangchibo/tangchi05-1318.htm

12 nhân duyên - Tứ diệu đế

15) Này các Tỷ-kheo, thế nào là vô minh?

Này các Tỷ-kheo, không rõ biết Khổ,

không rõ biết Khổ tập,

không rõ biết Khổ diệt,

không rõ biết Con đường đưa đến Khổ diệt.

Này các Tỷ-kheo, đây gọi là vô minh.

16) Như vậy này các Tỷ-kheo, vô minh duyên hành; 

hành duyên thức; 

thức duyên danh sắc; 

danh sắc duyên sáu xứ; 

sáu xứ duyên xúc; 

xúc duyên thọ;

 thọ duyên ái; 

ái duyên thủ; 

thủ duyên hữu; 

hữu duyên sanh; s

anh duyên già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não được khởi lên. 

Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này tập khởi.

Nhưng do sự ly tham, đoạn diệt vô minh một cách hoàn toàn, nên hành diệt. 

Do hành diệt nên thức diệt. 

Do thức diệt nên danh sắc diệt. 

Do danh sắc diệt nên sáu xứ diệt. 

Do sáu xứ diệt nên xúc diệt. 

Do xúc diệt nên thọ diệt. 

Do thọ diệt nên ái diệt. 

Do ái diệt nên thủ diệt. 

Do thủ diệt nên hữu diệt. 

Do hữu diệt nên sanh diệt. 

Do sanh diệt nên già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não đều diệt.

 Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này đoạn diệt.

https://sites.google.com/site/tambatdongthanhthananlacvavosu/doc-kinh-nikaya/kinh-tuong-ung-bo/21-12-nhan-duyen